آیا کرونا نظم سیاسی دنیا را تغییر می دهد
به گزارش مقاله های علمی، فرانسیس فوکویاما، نظریه پرداز سیاسی دنیای، در آخرین نوشته خود که هفته گذشته در نشریه فارن افیرز منتشر شد به تفسیر پیامدهای کرونا ویروس بر اقتصاد و سیاست دنیا پرداخت.
نویسنده کتاب هویت: تقاضای کرامت و سیاست نفرت در این مقاله که خطاب به رؤسای حکومت ها و دولت ها نوشته بیان نموده است که ، بحران های اصلی و مهم پیامدهای مهمی داشتند که معمولاً دیده نمی شدند. رکود عظیم، انزوا گرایی، ملی گرایی، فاشیسم و جنگ دنیای دوم را راه انداخت - اما همچنین منجر به نیودیل، ظهور ایالات متحده به عنوان یک ابر قدرت دنیای و در نهایت استعمارزدایی شد. حملات یازدهم سپتامبر باعث دو تهاجم شکست خورده امریکا، شکل های تازه ای از
افراط گرایی شد. بحران مالی سال 2008، موجی از پوپولیسم ضد نهادی را ایجاد کرد که رهبرانی را در سراسر دنیا جایگزین کرد. تاریخ نگاران آینده تا حد زیادی اثرات پاندمیک کرونا ویروس را رهگیری خواهند کرد؛ چالش هایی در آینده خودشان را بروز خواهند داد.
فوکویاما با اشاره به این نکته که، تقریباً روشن است که چرا تا به الان بعضی از کشورها در برخورد با بحران بهتر از دیگران عمل کردند و دلایلی هم وجود دارد که فکر کنیم این فرایند هم ادامه خواهد یافت. این دیگر به نوع رژیم ربطی ندارد. بعضی از دموکراسی ها خوب عمل کردند اما بعضی دموکراسی ها خیرو همین موضوع برای حکومت های استبدادی هم صدق می نماید. عواملی که مسئول واکنش های موفقیت آمیز پاندمیک هستند ظرفیت، اعتماد اجتماعی و رهبری را از خود نشان داده اند. کشورهایی که تمامی این سه عامل را - دستگاه های دولتی صالح، دولتی که شهفرایندان به آن اعتماد دارند و گوش فرا می دهند و رهبران مؤثر - دارند، به طور چشمگیر عمل کردند و آسیب ها را محدود کردند. کشورهایی که حکومت های ناکارآمد، جامعه دو قطبی شده یا رهبری فقیر دارند خیلی بد عمل کردند و شهفرایندان و اقتصادشان را رها و آسیب پذیر کردند.
در مقاله این استاد علوم سیاسی دانشگاه استنفورد آمده است که، هر چقدر بیشتر درباره کووید19 یاد می گیریم، بیماری ای که کرونا ویروس تازه مسبب آن شده است، بیشتر به نظر می آید که بحران طولانی تر خواهد شد، که به جای چند فصل چندین سال طول خواهد کشید. به نظر می آید ویروس کمتر ازآنچه ترسیده می شد باعث مرگ و میر گردد اما خیلی مسری است و غالباً بدون علامت منتقل می گردد. ابولا خیلی مرگ آور است اما به سختی گیر می افتد؛ قربانیان پیش از آنکه بتوانند آن را به دیگری منتقل نمایند، سریع می میرند. کووید19، ضد این است که به معنای آن است که مردم آن را آن طور که باید جدی نمی گیرند و به همین خاطر ادامه دارد و ادامه خواهد داشت و در سراسر دنیا گسترش می یابد و باعث مرگ و میرهای وسیع خواهد شد. دیگر مهم نیست که کشورها بتوانند اعلام پیروزی بر بیماری بنمایند؛ بلکه در عوض اقتصادها همراه با موج های آهسته و پی در پی عفونت به آهستگی و آزمایشی باز می شوند. امید برای بهبود V شکل اقتصاد به طور خوش بینانه ای وسعت گرفته است. در حالی که به احتمال خیلی زیاد یک شکل L خواهد داشت که دنباله بلندی خواهد داشت و به سمت بالا انحنا خواهد یافت یا مجموعه ای از W ها را خواهد داشت.
او می نویسد: از لحاظ مالی یک بحران طولانی به معنای ورشکستگی بیشتر اقتصاد و سرمایه گذاری نکردن برای صنایعی مانند فروشگاه های عظیم خرید، فروشگاه های زنجیره ای خرده فروشی و مسافرت خواهد بود. ده ها سال بود که در اقتصاد ایالات متحده مرتبه های تمرکز بازار به طور پیوسته رو به بالا بود و پاندمیک این فرایند را به جلوتر هل داد. فقط بنگاه های عظیم با منابع فراوان مالی قادر خواهند بود که از این طوفان رهایی یابند و غول های فناوری همچنانکه تراکنش های دیجیتالی اهمیت بسزایی پیدا می نمایند، بیشتر منافع را از آن خود خواهند کرد.
درباره پیامدهای سیاسی کرونا، فوکویاما چنین نظر می دهد که، پیامدهای سیاسی آن می تواند حتی قابل توجه تر باشد. جمعیت می تواند برای مدت کوتاهی، نه همواره، کنش های قهرمانانه ایثارگری را نشان دهد. یک اپیدمی طولانی مدت که همراه با از دست دادن شغل، رکود دامنه دار و بار بدهی سنگین باشد بدون شک تنش هایی را ایجاد خواهد نمود که به یک واکنش شدید سیاسی منجر خواهد شد - اما علیه چه کسی هنوز معلوم نیست. فوکویاما درباره رفتار امریکا در مورد کرونا این چنین می نویسد: ایالات متحده بسیار بد این واکنش ها را سر هم بندی کرد و دیده می گردد که اعتبارش به طور وحشتناکی دارد سقوط می نماید.شیفت توزیع دنیای قدرت به سمت شرق ادامه خواهد یافت زیرا آسیای شرقی بهتر از اروپا و ایالات متحده شرایط را مدیریت کردند. حتی با آنکه پاندمیک ابتدا در چین ریشه انداخت و پکن هم از همان ابتدا آن را مخفی نگه داشت و گذاشت تا گسترش یابد اما چین از بحران حداقل در یک دوره نسبی بهره اش را برد. دیگر دولت ها هم در وهله اول خیلی ضعیف عمل کردند و سعی کردند که آن را مخفی نگه دارند که پیامدهای بسیار مرگباری برای شهفرایندان شان در پی داشت. اما حداقل پکن قادر شد که کنترل اوضاع را دوباره به دست گیرد و به چالش بعدی برود و اقتصادش را بسرعت و پایدار به حالت اول برگرداند. اما در مقابل ایالات متحده بسیار بد این واکنش ها را سر هم بندی کرد و دیده می گردد که اعتبارش به طور وحشتناکی دارد سقوط می نماید.امریکا ظرفیت های ایالتی بالقوه ای دارد و در بحران های اپیدمیولوژیک قبلی رکوردهای چشمگیری از خود بر جای گذاشت اما در بحران فعلی جامعه بشدت دو قطبی شده و رهبر بی کفایت مانع از آن شد که حکومت به طور مؤثر عمل کند. رئیس جمهوری به جای آنکه وحدت را ارتقا بخشد، افتراق را شعله ور کرد، توزیع یاری ها را سیاسی کرد و مسئولیت تصمیم های کلیدی را بر عهده فرمانداران گذاشت و به جای آنکه نهادهای بین المللی را تقویت کند به آنها حمله کرد و مشوق مخالفت ها علیه آنها در زمینه بهداشت دنیای شد. دنیا می تواند به وسیله تلویزیون ببیند و در یک مقایسه شفاف از سرعت عمل چین متحیر گردد.
فوکویاما در بخش دیگری از مقاله اش این چنین نتیجه گیری می نماید که، پاندمیک طی سال هایی که خواهد آمد می تواند منجر به سقوط نسبی ایالات متحده، ادامه اضمحلال نظم بین المللی لیبرال و ظهور فاشیسم در سراسر دنیا گردد.همچنین این امر می تواند منجر به تولد مجدد دموکراسی لیبرال گردد، سیستمی که در بسیاری از زمان ها باعث بدبینی گیج نماینده ای شده بود که قدرت باورنکردنی مقاومت و تجدید پذیری را از خود نشان می دهد. عناصر هر دو دیدگاه در مکان های مختلف ظهور خواهند کرد. متأسفانه تا زمانی که فرایندهای فعلی به طور چشمگیری تغییر ننمایند، پیش بینی عمومی تیره و تار است.
منبع: فارن افرز
منبع: ایران آنلاین