رشد 14 درصدی تجارت ایران و اتحادیه اوراسیا
به گزارش مقاله های علمی، اولین نشست کارگروه مشترک موافقتنامه موقت تشکیل منطقه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه مالی اوراسیا به وسیله ویدئو کنفرانس بین روسای مشترک (حمید زادبوم، معاون وزیر صمت و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران و اسلپنف وزیر تجارت اوراسیا) و مشارکت کاظم جلالی سفیر ایران در مسکو و نمایندگان اتحادیه مالی اوراسیا و دستگاه های ذیربط از ایران در تاریخ 17 تیرماه 1399 در سازمان توسعه تجارت ایران برگزار گردید.
در این نشست ویدئو کنفرانسی مشترک نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در خصوص عملکرد موافقتنامه موقت تشکیل منطقه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو و راهکارهای توسعه تجارت فیمابین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا بحث و گفتگو صورت گرفت.
در این نشست کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو با اشاره به اینکه گسترش روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و برطرف اختلافات منطقه ای یکی از سیاست های جمهوری اسلامی ایران است، اظهار کرد: در این راستا موفقت نامه ایران و اوراسیا امضا شد تا به توسعه روابط اقتصادی ایران و همسایگانش یاری کند.
وی با اشاره به تاکید دولت ایران بر اهمیت روابط اقتصادی، بیان کرد: پس از تایید موافقتنامه، رایزنی و گفتگو در راستای اجرای بهتر موافقتنامه میان دو طرف انجام شد.
به گفته جلالی، اکنون با خشنودی شاهد اولین نشست با حضور مقامات عالی کشور هستیم و امیدواریم به توافقات مورد نظر طرفین در موافقت نامه برسیم.
وی ادامه داد: با اجرای موافقت نامه و کوشش مقام های مربوطه حجم تجارت کشورهای اتحادیه اروپا با ایران به 2 میلیارد و 417 میلیون دلار رسیده است که 72 درصد آن سهم واردات به کشورهای عضو اتحادیه و 28 درصد آن نیز صادرات ایران به این کشورها است. این آمار نشان می دهد که همکاری های ایران و ارواسیا شروع خوبی داشته است.
تسهیل همکاری در حوزه مواد غذایی و کالاهای کشاورزی
همچنین در این نشست اسلپنف وزیر اقتصاد اتحادیه اوراسیا با اشاره به اینکه در این جلسه مسئولین کلیدی اتحادیه اوراسیا حضور دارند، اظهار کرد: بدون شک شما اطلاعات کافی در خصوص شرایط فعلی و تجاری دارید که با توجه به شرایط کنونی ظرفیت چندان مناسبی وجود ندارد.
وی با بیان اینکه تجارت متقابل با توجه به شیوع ویروس کرونا با فرایند کاهشی روبرو بوده است، اضافه کرد: اکنون نگرش مثبتی نسبت به تجارت در حوزه مواد غذایی و کشاورزی وجود دارد و شاهد آن هستیم که تجارت ما با ایران رو به رشد است.
وزیر اقتصاد اتحادیه اوراسیا گفت: صادرات روغن آفتاب گردان و گندم از ایران به کشورهای اتحادیه اوراسیا رشد داشته است و نشان می دهد که می توانیم همکاری های مناسبی در این زمینه ها داشته باشیم.
به گفته وی، بدون شک بحث تجارت ایران با کشورهای اتحادیه اوراسیا با محدودیت ها و موانعی روبرو است که مسائل موجود با بحث شیوع ویروس کرونا شرایط را سخت نموده است.
اسلپنف در راستای توسعه همکاری های ایران و اتحادیه اوراسیا نیز بیان کرد: در حال حل مسائل منشأ کالا در راستای این موافقتنامه هستیم. در این راستا توضیحانی به همکاران اتحادیه اوراسیا ارائه کردیم و منتظر اظهار نظر همکاران خود هستیم.
وی تاکید نمود: امیدواریم این همکاری صندلی خود را پیدا نموده و ما شاهد توسعه همکاری های ایران و اتحادیه اوراسیا باشیم.
آنالیز مسائل توافق نامه ایران و اتحادیه اوراسیا
حمید زادبوم، معاون وزیر و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران نیز در این جلسه اظهار کرد: همکاران ما از وزارت امور خارجه، وزارت نیرو، بانک مرکزی ایران، سازمان استاندارد ایران، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت راه و شهرسازی، وزارت بهداشت، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان سرمایه گذاری، معاونت حقوقی رئیس جمهور و اتاق بازرگانی ایران از طرف بخش خصوصی در این جلسه حضور دارند.
وی ضمن اظهار خوشحالی از اینکه موافقتنامه تجارت ترجیحی ایران و اتحادیه اوراسیا باعث اتصال کشورهای دوست و همسایه شده است، گفت: در شرایط سختی که جهان به ویژه ایران تحت تاثیر سیاست های غلط بعضی کشورها قرار گرفته است این ارتباط جای خرسندی دارد.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: ایران عزم و اراده بالایی برای ادامه این موافقتنامه داشته و تقاضای توسعه همکاری متقابل را از اتحادیه اوراسیا دارد.
وی به دستور کار این جلسه پرداخت و گفت: هرچند در ماه های اخیر به دلیل شیوع ویروس کرونا و عدم تردد کامیون ها و بسته شدن مرزهای ترانزیت و مسافری، تجارت با افت همراه بوده است با این حال روابط تجاری ایران و اتحادیه اوراسیا از ابتدای اجرای این موافقتنامه تا انتهای خرداد، 14 درصد رشد داشته است.
به گفته زادبوم، در صادرات برنج سفید، دانه سویا و دانه افتابگردان محدودیت هایی به دلیل شیوع کرونا از سوی اتحادیه اوراسیا ایجاد شده بود که قرار بود تا 30 ژوئن مرتفع گردد اما، همچنان از برطرف این محدودیت ها بی خبر هستیم.
وی به لزوم تبادل آمارهای تجاری بین طرفین اشاره و گفت: ما تقاضای ارائه این امار بر اساس کدهای 10 رقمی HS از طرف آن اتحادیه را داریم و اماده هستیم تا آمار خود را نیزبر اساس کد 8 رقمی ایران به صورت ماهانه در اختیار اتحادیه اوراسیا قرار دهیم.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران اظهار کرد: از روز شروع موافقتنامه، ایران اجرای آن را با ابلاغ فهرست های کالایی به گمرکات انجام داد؛ هر چند که ارائه گواهی مبدا و مهر از سوی هر دو طرف با کمی تأخیر صورت گرفت؛ اما در حال حاضر موارد به صورت کامل توسط طرفین اعلام شده است. مراجع ارتباطی میان دو طرف مشخص شده و تقاضا داریم اگر تغییراتی در مراجع اعلامی از طرف اوراسیا صورت می گیرد حتما به ما اطلاع داده گردد، ما نیز همین کار را خواهیم کرد.
به گفته وی، بعضی الزامات مربوط به صادرات و واردات بین طرفین به زبان های فارسی و روسی است که مسائلی را ایجاد می نماید و باید کوشش کرد این اسناد به زبان انگلیسی نیز منتشر گردد.
زادبوم همچنین اضافه کرد: اصلاحات در قوانین فنی یا بهداشتی مانند مقررات دامپزشکی اتحادیه اوراسیا مطابق ماده 12-1 باید به ایران اعلام گردد.
در این مراسم حسین کاخکی، نماینده گمرک ایران با بیان اینکه ایران از شروع موافقتنامه ارتباط نزدیکی با دپارتمان گمرک اوراسیا داشته است، گفت: در خصوص تبادل الکترونیک اطلاعات هماهنگی اجرا شده که امیدواریم به زودی عملیاتی گردد.
نتوانستیم مرزها را در ماه مارس بازگشایی کنیم
آندری اسلپنف، وزیر اقتصاد اتحادیه اوراسیا در راستای پروتکل های بهداشتی اظهار کرد: جلسه مشخص پروتکل های بهداشتی شکل شده و پروتکل های مشخص شده به تایید دو طرف رسیده است.
وی ادامه داد: فعالیت های این جلسات از طرف کمیسیون اقتصادی اوراسیا انجام شد و رئیس دپارتمان و همچنین کارشناسان ما در این جلسه حضور داشتند که قرار شد تا ماه مارس مرزها بازگشایی گردد؛ اما به دلیل گسترش ویروس کرونا نتوانستیم این کار را انجام دهیم.
وزیر اقتصاد اتحادیه اوراسیا اظهار کرد: در این جلسه برای گسترش فعالیت های اقتصادی با ایران بحث کردیم که منتظر اعلام نظر همکاران هستیم و به محض اینکه نتیجه به دست ما برسد ان را اعلام خواهیم کرد.
وی با اشاره به اینکه اماده همکاری سازنده با همکاران ایرانی خود هستیم، بیان کرد: بانک های ایران در امر پرداخت مسائل عمیق و بسیاری دارند و در حال حاضر نیازمند ارتباط با بانک مرکزی ایران هستیم؛ درخواست جلسات مجزا در خصوص مسائل بانکی داریم.
لزوم تشکیل کارگروه اقتصادی برای حل مسائل
در این راستا، حمید زادبوم، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران تاکید نمود: بعضی از موضوعات باید در سطح کارشناسی آنالیز گردد و به نظر من کارگروه تجارت فضای خوبی برای کنکاش بیشتر در ارتباط با موضوعات است.
وی ادامه داد: در خصوص مسائل تولیدنمایندگان شیرینی و شکلات و مواد حلال ما آماده مذاکره با دستگاه های ذیربط هستیم.
زادبوم گفت: درباره تبادل اطلاعات الکترونیکی گمرکات آماده هر گونه همکاری و امضا موافقتنامه هستیم.
وی اضافه کرد: یکی از مسائل اصلی تسویه مبادلات بانکی است که باید یک کارگروه در این زمینه ایجاد گردد و قبلا پیشنهاد آن از طرف ایران به اتحادیه اعلام شده است.
امین تبرطرف، نماینده حمل و نقل وزارت راه و شهر سازی نیز در خصوص کوریدور شمال و جنوب و بنادر که می تواند در تجارت یاری نماینده باشد، گفت: هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. بندر چابهار که یکی از مهمترین بنادر ایران است، همکاری های خود را با کشورهای منطقه ایجاد نموده و تخفیف های 90 درصدی در هزینه های بندری اعمال می نماید.
وی ادامه داد: راه آهن چابهار-زاهدان در حال ساخت است و تا سرانجام امسال به شبکه ریلی متصل می گردد. اکنون بندر شهید رجایی به شبکه ریلی متصل است و آماده انتقال کالا به بنادر امیراباد، اینچه برون و رشت است.
نماینده وزارت راه و شهرسازی یکی از مهمترین موضوعات کنونی برای ارتباط تجاری با کشورهای اتحادیه اوراسیا را فعال سازی مسیرهای حمل ونقلی در دریای خزر دانست و گفت: پیشنهاد می گردد کارگروه حمل ونقل تسهیل بندر، ریلی و … فعال گردد تا درباره توافقات به جمع بندی برسیم.
همچنین در این جلسه محمدرضا خطایی، نماینده بانک مرکزی ایران با اشاره به ارسال پروتکل ها برای تبادلات اقتصادی به اتحادیه اوراسیا و عدم دریافت پاسخ از سوی اتحادیه اظهار کرد: کانال اقتصادی و وجود سیستم بانکی شرط اصلی برای تجارت کشورها است و سیستم بانکی ایران تجربه کافی دراین زمینه دارد.
وی تاکید نمود: بانک مرکزی کشورهای اتحادیه اوراسیا باید نقش موثرتری در معرفی بانکی مشخص برای پیوستن به حلقه بانکی داشته باشند. اکنون ما اعلام آمادگی کردیم و موافقت بانک مرکزی فدراسیون روسیه برای انجام مبادلات با ارز روسیه را اخذ نموده ایم و بیش از 10 سال است که داریم از این طریق با روسیه فعالیت می کنیم.
خطایی در سرانجام تاکید نمود: بانک مرکزی ایران آماده هرگونه مذاکره، مشاوره و ارائه هرگونه تجربه مثمرثمر به اتحادیه اوراسیا است تا بانک های خود را به ما متصل نمایند و منتظر پیغام اتحادیه دوست و همسایه هستیم.
خواهان توسعه همکاری در موضوعات سرمایه گذاری، حمل و نقل، مناطق آزاد تجاری، استاندارد، تجار و بخش های خصوصی، تهاتر و روابط بانکی با اوراسیا هستیم
حمید زادبوم، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران درباره مسائل اجرای موافقتنامه نیز گفت: نمونه امضا گواهی مبدا به موقع انجام نشده و اکنون به نظر می رسد این مشکل مرتفع شده است، اما انتظار داریم بر اساس بند 6 ماده 6-15 تجار بتوانند با تکمیل مدارک خود تا 12 ماه از شرایط تخفیف استفاده نمایند.
وی از عدم اطلاع تجار دو طرف از توانمندی ها خود اطلاع داد و گفت: باید بانک اطلاعات لازم آماده گردد تا به وسیله اتاق های بازرگانی در اختیار تجار قرار گیرد. تسهیل ویزا برای ایرانیان توسط کشورهای عضو اتخادیه اوراسیا؛ پیشنهاد برای ایجاد کارگروه ها از جمله کارگروه فرعی همکاری بانکی ایران و اتحادیه اوراسیا، برگزاری نشست های تخصصی در خصوص استاندارد با سازمان استاندارد ایران و اتحادیه از جمله موارد مورد درخواست ما است.
زادبوم ادامه داد: انعقاد موافقتنامه تشویق و حمایت متقابل سرمایه گذاری میان ایران و اوراسیا، تشکیل جلسات مشارکت در زمینه حمل ونقل ایران و اوراسیا یا ایجاد کارگروهی در این زمینه، تشکیل کارگروه تهاتر بین ایران و اوراسیا برای خرید کالا، کارگروه مناطق ازاد بین ایران و اوراسیا نیز از دیگر درخواست های ایران است.
از قوانین استاندارد بین المللی تبعیت می کنیم
ماکسودیان، نماینده بخش استاندارد اوراسیا نیز اظهار کرد: اتحادیه اوراسیا برای برقراری ارتباط با نهادهای بین المللی کوشش می نماید و برای این کار همه ابزارها و امکانات را در اختیار داریم.
وی ادامه داد: ما برای همکاری با کشورهای سوم (کشورهای غیر از اتحادیه اوراسیا) قوانین و شرایطی را ایجاد کردیم تا بتوانیم با انها به صورت برابر فعالیت کنیم. شرایط امضا قراردادها و موافقتنامه با کشورهای سوم مشخص شده است.
وی اضافه کرد: در این راستا کشور سوم نیز حتما باید نهادی داشته باشد که بتوان اسناد و مدارک و استانداردهای بین المللی را اجرا کند. این نهاد باید طبق قوانین بین المللی استانداردها را صادر و شرایط را کنترل کند و اتحادیه اوراسیا طبق قراردادها و موافقتنامه های بین المللی می تواند بعضی موانع و محدودیت ها را کاهش دهد.
به گفته وی، در این راستا قوانین و مقررات را جداگانه ارائه خواهیم داد و نهادی را مشخص می کنیم که هر دو طرف اسناد و مدارک را به آن ارائه داده و هر دو طرف این نهاد را قبول داشته باشند. با توجه به این موارد نظر ما این است که آنالیز استانداردها و مقررات در بخش های مختلف را به صورت تخصصی داشته باشیم و کارگروهی در این زمینه داشته باشیم که بحث های فنی آن را تنظیم کنیم.
مشخص زمان شروع مذاکرات برای انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد
حمید زادبوم با اشاره به اینکه قبل از سالگرد اجرایی شدن موافقتنامه ضروری است مذاکرات تجارت آزاد شروع گردد پیشنهاد برگزاری نشست مشترکی جهت آنالیز خطوط اصلی این مذاکرات را برای اکتبر امسال بیان کرد. طرف اوراسیایی ضمن استقبال خواهان ارئه پیشنهادات و نظرات در خصوص این مذاکره جهت آنالیز بیشتر شد.
در سرانجام دو طرف ضمن ابراز خرسندی از دستاوردهای این نشست آن را بسیار جامع و پربار دانسته و ابراز امیدواری کردند، مذاکرات آینده بتواند گام بلندی در رسیدن به توسعه همکاری های تجاری بین طرفین باشد.
گفتنی است، موافقتنامه موقت برای تشکیل منطقه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا پس از حدود 2 سال مذاکره در اردیبهشت 1397 میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا شامل پنج عضو روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و بلاروس، امضا و از پنجم آبان 1398 اجرایی شد. قرار است این موافقتنامه پس از سه سال و با انجام مذاکرات مربوط بین طرفین، به موافقتنامه تجارت آزاد تبدیل گردد.
کارگروه مشترک که اولین جلسه آن در 17 تیر 1399 برگزار گردید، مطابق ماده 1-5 موافقتنامه مسئولیت نظارت بر اجرای موافقتنامه، آنالیز راههای گسترش بیشتر روابط تجاری بین طرف ها، ایجاد نهادهای فرعی و آنالیز فرایند مذاکرات آینده برای انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد را بر عهده دارد و جلسات این کارگروه به صورت سالانه برگزار می گردد.
منبع: مهر
منبع: تجارت نیوز