11 مستند برتر درباره سنگ نوردی که حیرت زده تان می کند - مقاله های علمی

به گزارش مقاله های علمی، در دنیای ورزش های برگزیده، سنگ نوردی رشته ای نسبتا جوان است. این رشته ورزشی سخت و پرچالش از دهه های 50 و 60 میلادی طرفداران و علاقه مندان خود را پیدا کرد و وارد عرصه رقابت های جهانی شد، اما اواخر دهه 70 بود که مستندهای سنگ نوردی در طبیعت، داستان هایی درباره بقا و گذر از شرایط سخت و گاهی مرگ بار را به تصویر کشیدند.

سنگ نوردی ورزشی است که به علاقمندانش به خوبی نشان می دهد چگونه با شرایط سخت زندگی خود کنار بیایند. دو مفهوم خودانگیختگی و صبر در هر لحظه از این فعالیت نفس گیر مستتر است و همچنین این پیام را می رساند که برای رسیدن به اهداف خود باید آماده رویارویی با چالش های فراوانی باشیم. گاهی برای رسیدن به نقطه مورد نظر آسیب می بینیم، بارها شکست می خوریم و خسته می شویم، اما در نهایت بعد از بارها فراز و فرود، یافتن جهتهای هموارتر و طی کردن راهی که به نظر غیر ممکن می رسید طعم شیرین فتح را می چشیم.

تا به امروز تعداد زیادی فیلم و مستند با موضوع سنگ نوردی ساخته شده است. در این مطلب خلاصه ای از ده مستند سنگ نوردی برتر تمام دوران را ارائه کردیم که هر یک از آن ها بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده اند.

1. انفرادی آزاد (Free Solo)

• کارگردان: الیزابت چای واشارهی، جیمی چین
• بازیگران: الکس هانولد، سانی مک کندلس، جیمی چین
• محصول: 2018
• امتیاز متاکریتیک: 83 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

صعود انفرادی آزاد الکس هانولد از صخره های ال کاپیتان (El Capitan) در پارک ملی یوسمیتی با فیلمبرداری خیره کننده کارگردانان جیمی چین و الیزابت چای واشارهی در مستندی به نام انفرادی آزاد به تصویر کشیده شده است.

فداکاری باورنکردنی هانولد و سبک زندگی طاقت فرسای او که تماما به سنگ نوردی محدود می شد (بدون کار، خانه، همسر و فرزند) و عطش سیری ناپذیر این ورزشکار برای رسیدن به کمال در این رشته، و سابقه جدایی عاطفی که خود الهام بخش او بوده، با ظرافت هرچه تمام تر در این مستند تصویر کشیده شده است.

این فیلم غم انگیز به طرز پیچیده ای با یک داستان عشقی تکان دهنده و در عین حال دردناک آمیخته شده است که بارها عزم و اراده آهنین الکس را تهدید می کرد، اراده ای که برای تکمیل این شاهکار غیرقابل وصف به آن نیاز داشت. تماشای این فیلم باعث می شود روی صندلی خود میخکوب شوید و دستانتان از عرق خیس شود، چرا که تماشا الکس هانولد که خود را برای یک صعود حیرت انگیز، از ارتفاع 3200 فوتی از صخره های تماما گرانیتی آماده می کند، چیزی جز این برای بیننده به ارمغان نمی آورد.

انفرادی آزاد نه تنها حماسه ای از سفر یک مرد به سوی موفقیت است، بلکه خودِ فیلم و دستاورد آن به عنوان ستون هایی برای نشان دادن انعطاف پذیری روح انسان عمل می کند و مظهر تلاش بشریت برای رسیدن به سرحد کمال در هر کار و فعالیت و تفکری است. این مستند، داستانی است که تماشاش کوه نوردان و صخره نوردان سخت کوش، و هر انسانی را با هر روحیه ای به وجد می آورد.

2. دیوار سپیده دم (The Dawn Wall)

• کارگردان: پیتر مورتیمر، جاش لاول
• بازیگران: تامی کالدول، کوین جارگسن، جان برنچ
• محصول: 2017
• امتیاز متاکریتیک: 81 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

دیوار سپیده دم یک مستند سنگ نوردی پر از محتوا و دل شکستگی است که پروژه طاقت فرسا و هفت ساله ای را که تامی کالدول (و بعدا کوین جارگسن) برای صعود آزادانه به سخت ترین جهت دیواره بزرگ در تاریخ سنگ نوردی به نام دیوار سپیده دم در ال کاپیتان انجام داد، به نمایش می گذارد. صعود آزاد موفقیت آمیز کالدول از دیوار سپیده دم با 3000 فوت ارتفاع و امتیاز 5.14 روزه در فنی ترین بخش های جهت، نشان دهنده اوج حرفه سنگ نوردی او است و استاندارد جدیدی را برای صعود تعیین می کند.

مانند دستاورد تاریخی کالدول و جارگسن، فیلم موانع زیادی را در قلمرو مستندهای ورزشی ماجراجویانه می شکند. دیوار سپیده دم شامل مصاحبه های مجذوب کننده با کالدول است که آشفتگی عاطفی درونی اش را که سال ها پس از گروگان گیری در قرقیزستان با خود همراه داشت، در پرتو طلاق غم انگیز از معشوق دوران کودکی اش، بت رودن، آشکار می کند. هر دوی این اتفاقات تلخ اصلی ترین الهامات او برای فتح دیوار سپیده دم بودند.

دیوار سپیده دم تا حد زیادی یکی از بزرگ ترین تلاش ها برای مستندسازی در جهانی پیچیده سنگ نوردی حرفه ای است و در عین حال جنبه انسانی این ورزش را که اغلب نادیده گرفته می شود، حفظ می کند.

3. مرو (Meru)

• کارگردان: جیمی چین، الیزابت چای واشارهی
• بازیگران: جیمی چین، کنراد آنکر، رونان آزترک
• محصول: 2015
• امتیاز متاکریتیک: 77 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.7 از 10

مرو فیلمی است که ساخته شده تا تمام وجود شما را به لرزه درآورد و در عین حال تصویری از عظمت و عذاب اولین صعودهای آلپ را به تصویر می کشد. این مستند در عین حال داستانی درباره ی بقا و پارادوکس شکست است.

تلاش کنراد آنکر، جیمی چین و رنان آزترک برای صعود از باله 21000 فوتی مرو در هیمالیا در سال 2011 به عنوان یک صعود قطبی بی رقیب آغاز، و به یک نبرد سرد جان سوز ختم شد. این صعود، پیروزی بر احتمالات غیرممکن و داستانی درباره بهبودی و رستگاری غیرقابل تصور در روبروه با شکست مطلق است.

با تماشای این فیلم به آنکر، چین و آزترک صخره نوردان اکسپدیشن آلپاین بپیوندید تا با جسارت هرچه تمام تر در یخچال های طبیعی پوشیده از برف که تا آن زمان کسی پا بر آن نگذاشته بود به سمت خلاء حرکت کنید و شاهد آزمون نهایی و استادی صخره نوردی این سه انسان ورزشکار خستگی ناپذیر باشید. مرو شما را وادار می کند که انتظار، امید و هم زمان ناامیدی را تجربه کنید، زیرا این سه مرد به تاریخ سفرهای قطبی وارد می شوند و تلاشی در ابعاد کهکشانی را آغاز می کنند، و مطمئنا صخره نوردان تازه کار و اکسپدیشن های باتجربه را مجذوب خود خواهند کرد.

4. طغیان دره (Valley Uprising)

• کارگردان: پیتر مورتیمر، نیک روزن
• بازیگران: الکس هانولد، پیتر سارشگارد، لین هیل
• محصول: 2014
• امتیاز متاکریتیک: -
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

یکی از نمادین ترین مستندهای سنگ نوردی تمام دوران، طغیان دره شیرجه ای عمیق به تاریخ غنی سنگ نوردی در پارک ملی یوسمیتی است. صخره نوردی سابقه ای طولانی در جذب افرادی دارد که در زندگی عادی هم دست به ساختارشکنی می زنند. هدف این فیلم برجسته کردن ستاره های صخره نوردی یوسمیتی است که با روحیات آزاد و انرژی ناب، بسکمک از اولین جهتها را در دره تعیین کردند. مستند طغیان دره همچنین می کوشد تا تکامل صخره نوردی به عنوان قوس پیشرفت چشمگیر کوهنوردان در یوسمیتی در عصر طلایی را از طریق استادان این رشته در دهه 80 به تصویر بکشد. بعد از آن در دهه 90 بود که برای اولین بار صعود آزاد در این ورزش مطرح شد و در نهایت با صعودهای ورزشی و انفرادی آزاد به سرانجام رسید.

طغیان دره مستندی است که هر کسی برای شناخت تاریخ سنگ نوردی باید آن را تماشا کند. مطمئنا با تماشای این مستند اوقات خوشی را سپری خواهید کرد و به درک کاملا جدیدی از جهانی صخره نوردی می رسید.

5. معجزه جف لو (Jeff Lowes Metanoia)

• کارگردان: جیم آیکمن
• بازیگران: آلن پترسون، جان کراکوئر، کنراد آنکر
• محصول: 2014
• امتیاز متاکریتیک: -
• امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10

معجزه جف لو داستان ماجراجویی های یکی از بزرگترین کوهنوردان و سنگ نوردان جهان است. لو همچنین تا حد زیادی به عنوان آغازگر و تکمیل کننده یخ نوردی معروفیت دارد. این مستند زندگی نامه ای، دستاوردهای درخشان جف لو را نشان می دهد که اوج آن صعود انفرادی او به سمت شمال ایگر در سوئیس بود.

او این صعود به ظاهر غیرممکن را در سال 1991 در پی یک بحران شدید میانسالی به سرانجام رساند. صعودی که قبلا غیرقابل تصور بود، راه را برای یک تجلی معنوی هموار کرد که بعدا به لو اجازه داد تا با صبر و تواضع وارد سخت ترین صعود زندگی خود، یعنی نبردی تقریبا دو دهه ای با بیماری ALS شود.

معجزه جف لو داستانی الهام بخش و قابل تامل دارد، و به عنوان یکی از بزرگترین مستندهای سبک زندگینامه ای یک صخره نورد تا به امروز ثبت شده است.

6. 180 درجه جنوبی: فاتحان عبث (180° South: Conquerors of the Useless)

• کارگردان: کریس مالوی
• بازیگران: جف جانسون، ایوان شوینارد، کیث مالوی
• محصول: 2010
• امتیاز متاکریتیک: -
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10

این مستند زیبا، جف جانسون را در سفر سال 1968 به پاتاگونیا دنبال می کند که در اصل از طریق دو تن از اسطوره های سنگ نوردی و حفاظت از محیط زیست، ایوان شوینارد (بنیان گذار پاتاگونیا) و داگ تامپکینز اجرا شده بود. جانسون در تلاش برای بازسازی سفری حیاتی، وارد یک ماجراجویی شش ماهه می شود که با یک قایق آغاز و با تلاش برای صعود به قله کورکووادو وولگانو، قله ای چشمگیر واقع در پارکی به نام منطقه محافظت شده پاتاگونیا که از طریق تامپکینز و او تاسیس شده است، به سرانجام می رسد.

در سراسر فیلمبرداری نفس گیر و روایت سفر جانسون، کلیپ هایی در مورد ابتکارات حفاظت از محیط زیست هم به چشم می خورد، که این فیلم را نه تنها به یک مستند درباره ماجراجویی و سنگ نوردی، بلکه دعوتی برای محافظت از منلبع طبیعی تبدیل می کند.

7. خطوط پادشاهی (King Lines)

• کارگردان: جاش لول، پیتر مورتیمر
• بازیگران: کریس شارما، ملیسا لاکیس، تونی لنمپرچت
• محصول: 2008
• امتیاز متاکریتیک: -
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.9 از 10

از همان آغاز قرن بیست و یکم، نام شارما مترادف با سنگ نوردی شد. تکنیک های خلاقانه جهتیابی و صعود کریس شارما در مستند نیمه زندگی نامه ای او با نام خطوط پادشاهی برجسته شده است. فداکاری شارما برای جستجوی خطوط پادشاهی، سخت ترین و مجذوب کننده ترین خطوط صخره ای که برای بالا رفتن از آن به خلاقیت بالا نیاز است، از زمان کودکی نیروی محرکه و انگیزه زندگی او بوده.

خطوط پادشاهی ادای احترامی زیبا به یکی از بزرگترین صخره نوردان جهان، و یکی از برجسته ترین مستندهای صخره نوردی است که تا کنون ساخته شده.

8. زمین مرتفع (Higher Ground)

• کارگردان: وارن میلر
• بازیگران: وارن میلر، شین مک کانی، سث موریسون
• محصول: 2005
• امتیاز متاکریتیک: -
• امتیاز IMDb به فیلم: 7 از 10

چرا صخره نوردان این ورزش را انتخاب می کنند؟ زمین مرتفع سعی می کند از طریق مصاحبه با سنگ نوردان در رشته های مختلف به این سوال پاسخ دهد. صخره نوردی، یخ نوردی و کوه نوردی همگی در این کلاژ تماشای جای گرفته اند. بر خلاف سایر مستندهای سنگ نوردی که عمدتا بر روی مردان این قلمرو متمرکز شده اند، زمین مرتفع یخ نوردان زن را در حال بالا رفتن از جهت آبشار بریتیش کلمبیا نشان می دهد.

زمین مرتفع همچنین بینش روشنی از جهانی سخت صخره نوردی غیرحرفه ای و دیدگاهی معتبر در مورد چرایی صعود کوهنوردان ارائه می کند. چشم انداز ها تماشایی که صعودهای کلاسیک در سراسر آمریکای شمالی را به نمایش می گذارد، همراه با موسیقی متن فوق العاده، تماشای فیلم را لذت بخش می کند، حتی اگر چیزی در مورد سنگ نوردی ندانید.

9. سرانجام سخت (The Sharp End)

• کارگردان: پیتر مورتیمر، نیک روزن
• بازیگران: الکس هانولد، دین پاتر، لیزا راندز
• محصول: 2007
• امتیاز متاکریتیک: -
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.7 از 10

این مستند پیچیده، مجموعه ای از داستان هایی درباره ورزشکاران افراطی است که محدودیت های زیادی را در تمام عرصه های صخره نوردی، از بولدرینگ هایبال گرفته تا پرواز با لباس وینگ سویت و هر چیزی که در این بین وجود دارد، پشت سر می گذارند. در سرانجام سخت با صخره نوردان کلاس جهانی مانند دین پاتر، لیزا رندز، استف دیویس، آمون مک نیلی، رنان آزتورک، کریس مک نامارا، سدار رایت و الکس هانولد در حالی که سخت ترین پروژه های جهان را انجام می دهند، آشنا خواهید شد.

چشم انداز ها چشم نواز همراه با مصاحبه های مجذوب کننده و سکانس های نفس گیر در صخره های معروف سراسر جهان، این فیلم را همزمان سرگرم کننده و الهام بخش کرده است. کوهنوردانی که در پایاین سخت معرفی می شوند، ترکیبی مجذوب کننده از دیوانگی آمیخته با فداکاری مطلق را به نمایش می گذارند که به آن ها امکان می دهد شاهکارهای به ظاهر غیرممکن خلق کنند. اگر علاقه مند به آگاهی بیشتر در مورد جنبه های سخت این ورزش هستید، قطعا سرانجام سخت ارزش تماشا دارد.

10. لمس خلاء (Touching the Void)

• کارگردان: کوین مک دانلد
• بازیگران: جو سیمپسون، سایمون ییتس، کوین مک دانلد
• محصول: 2004
• امتیاز متاکریتیک: 82 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10

لمس خلاء داستان دلخراش دو کوه نورد جوان به نام های جو سیمپسون و سایمون ییتس است که در سال 1985 برای اولین بار به سمت غرب سیولا گراند در رشته کوه های آند پرو حرکت کردند و به سختی توانستند زنده از آن خارج شوند. همانطور که در جهانی کوهنوردی و به ویژه در قلمرو سرسخت صخره نوردی شناخته شده است، صعود اغلب به مراتب خطر کمتری نسبت به فرود دارد. سیمپسون و ییتس این درس را به سختی می آموزند و با خطر مرگ روبرو می شوند.

شرایط خطرناک آمیخته با یک جراحت طاقت فرسا در جهت بازگشت منجر به داستانی فراموش نشدنی درباره بقا می شود که هنوز در جهانی رو به رشد کوه نوردی آلپاین رقیب ندارد. نام سیمپسون و ییتس نه تنها به عنوان اولین کوهنوردانی که با موفقیت به قله سیولا گراند (21000 فوت) صعود کردند، بلکه به عنوان یکی از بزرگترین امدادگران کوهستانی بدون کمک در تاریخ صعود ثبت شده است.

11. کم و بیش قدرتمند (Pretty Strong)

• کارگردان: جولی الیسون، لزلی هیتمیر، کالت مک نرنی
• بازیگران: ایزابل فاوس، هیزل فاندلی، جسا گوبل
• محصول: 2020
• امتیاز متاکریتیک: -
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.7 از 10

جولی الیسون، سردبیر سابق مجله کوهنوردی، با یک سازمان رسانه ای مردمی و تحت رهبری زنان به نام Never Not Collective همکاری کرد تا فیلمی بلند درباره زنانی بسازد که در جهانی صخره نوردی برجسته اند.

با تماشا این مستند از قدرت نهفته در اندام ظریف بانوانی که با تلاشی وصف ناشدنی از صخره های عمودی و بدون ذره ای شیب و شیار بالا می روند، انگشت به دهان خواهید ماند.

منبع: the climbing guy