نرخ حق بیمه 1402 مشاغل اعلام شد - مقاله های علمی

به گزارش مقاله های علمی، افزایش 27 درصدی حداقل دستمزد کارگران برای سال 1402 در آخرین روز سال گذشته به تصویب شورای عالی کار رسید و بر این اساس حداقل دستمزد در سال جاری از چهار میلیون و 179 هزار تومان به پنج میلیون و 307 هزار و 330 تومان افزایش یافت.

به موجب بخشنامه حداقل دستمزد سال 1402 وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از ابتدای سال 1402 حداقل مزد روزانه با نرخ یکسان برای تمام کارگران مشمول قانون کار (اعم از قرارداد دائم یا موقت) مبلغ 1.769.428 ریال معین شد. همچنین از اول سال 1402 سایر سطوح مزدی نیز روزانه 21 درصد مزد ثابت یا مزد مبنا (موضوع ماده 36 قانون کار) به اضافه روزانه 83.596 ریال نسبت به آخرین مزد در سال 1401 افزایش یافت.

با اعمال افزایش بند فوق، مزد شغل کارگران مشمول طرح های طبقه بندی مشاغل مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیز مزد ثابت سایر کارگران نباید از مبلغ 1.769.428 ریال کمتر گردد.

به همین علت و با توجه به تغییر حداقل دستمزد روزانه و سایر سطوح دستمزدی و حداقل مزایای پرداختی به کارگران مشمول قانون کار در سال 1402، در روز ششم فروردین ماه، بخشنامه دستمزد مبنای کسر حق بیمه در سال 1402 نیز از سوی سازمان تأمین اجتماعی صادر شد.

اعلام دستمزد روزانه مبنای وصول حق بیمه

براساس این بخشنامه، حداقل دستمزد روزانه مبنای وصول حق بیمه بیمه شدگان مشمول قوانین کار و تأمین اجتماعی (به استثنای مشاغل و فعالیت های دارای دستمزد مقطوع) مبلغ 1.769.428 ریال است و سایر سطوح دستمزدی مبنای کسر حق بیمه نیز براساس آخرین دستمزد روزانه سال 1401، معادل 21 درصد به علاوه رقم ثابت روزانه 83،596 ریال افزایش می یابد.

مزد روزانه شغل سال 1402= (83،596+1/21 × آخرین مزد روزانه شغل در سال 1401)

درج مبالغ مزایای رفاهی و حق مسکن در قرارداد ها

در بخشنامه سازمان تأمین اجتماعی همچنین آمده است: با توجه به اینکه طبق بند (3) تصویبنامه شورای عالی کار مقرر شده کارفرمایان مشمول قانون کار به کلیه کارگران اعم از دائم و موقت و مجرد یا متأهل، ماهیانه مبلغ 11 میلیون ریال بابت کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار به عنوان مزایای رفاهی و انگیزه ای و همچنین حق مسکن به کارگران مشمول قانون پرداخت کنند (شرح ایسنا: مبلغ حق مسکن سال جاری، هفته گذشته به تصویب هیئت وزیران رسیده و 9.000.000 ریال معین شد)، لذا کارفرمایان کارگاه های مشمول قانون کار می بایست، به هنگام تنظیم صورت مزد و مزایا نسبت به درج مبالغ یادشده به همراه سایر اقلام مشمول کسر حق بیمه از جمله خواروبار در ایام اشتغال و... در ستون مربوطه و کسر حق بیمه متعلقه و پرداخت آن به شعبه اقدام کنند.

همچنین به موجب بند (2) مصوبه مزبور و تبصره های ذیل آن و نیز دستورالعمل های صادره از سوی اداره کل روابط کار و جبران خدمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جداول مربوطه، کلیه کارفرمایان مکلفند از مبلغ مزد پایه سنواتی کارگران مشمول قانون کار (اعم از کارگاه های دارای طرح طبقه بندی و فاقد طرح طبقه بندی مشاغل) که دارای حداقل یک سال سابقه کار در همان کارگاه شده یا یک سال از دریافت آخرین پایه سنواتی آنان گذشته است مبلغ روزانه 70،000 ریال حق بیمه متعلقه را کسر و با رعایت ماده (39) قانون تامین اجتماعی و آیین نامه اجرایی مربوطه به سازمان پرداخت کنند.

براساس بخشنامه سازمان تأمین اجتماعی، به هنگام محاسبه حق بیمه آن دسته از بیمه شدگان که در آخرین گزارش بازرسی انجام شده مربوط به قبل از اول فروردین 1402، دستمزد آنان بیش از حداقل دستمزد روزانه سال گذشته درج شده است، چنانچه در سال 1402 کارفرما از ارسال لیست و پرداخت حق بیمه بیمه شدگان مذکور خودداری یا در لیست های ارسالی ترک کار آن ها را اعلام نکند، باید دستمزد آن ها مطابق این بخشنامه معین و سپس مبنای محاسبه حق بیمه ماه هایی که لیست آن ارسال نشده است، قرار گیرد.

دستمزد مبنای کسر حق بیمه بیمه شدگان اختکمک

در مورد بیمه شدگان اختکمک نیز در این بخشنامه اعلام شده است که حداقل مبنای پرداخت حق بیمه بیمه شدگان ادامه بیمه به طور اختکمک در سال 1402 معادل 1/2 برابر حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار خواهد بود.

همچنین مبنای پرداخت حق بیمه بیمه شدگان ادامه بیمه به طور اختکمک که مبنای پرداخت حق بیمه آنان در سال 1401 از رقم روزانه 1.393.250 ریال بیشتر بوده است، همانند سایر سطوح دستمزدی معادل 21 درصد به علاوه رقم ثابت روزانه 83.596 ریال افزایش می یابد که در هر حال از 1/2 حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار کمتر نخواهد بود.

مبنای پرداخت حق بیمه روزانه سال 1402 = (83،596+1/21×آخرین مبنای پرداخت حق بیمه روزانه در سال 1401)

دستمزد مبنای کسر حق بیمه بیمه شدگان حرف و مشاغل آزاد

حداقل مبنای پرداخت حق بیمه بیمه شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد نیز در سال 1402 معادل رقم روزانه 1.769.428 ریال خواهد بود و در مواردی که دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد بالاتر از حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار در سال 1401 باشد، باید ضریب دستمزد مربوطه نسبت به حداقل دستمزد مصوب شورایعالی کار در سال 1402 رعایت گردد.

در این بخشنامه همچنین اعلام شده است که کلیه پرداختی های آن دسته از مقرری بگیران بیمه بیکاری که تاریخ وقوع بیکاری آنان از تاریخ اول فروردین 1402 به بعد است، با رعایت حداقل دستمزد سال 1402 خواهد بود. همچنین پرداختی های آن دسته از مقرری بگیران بیکاری سنوات قبل که در سال 1402 ادامه می یابد و مبلغ آن کمتر از حداقل دستمزد مزبور در سال 1402 است تا مبلغ حداقل دستمزد سال 1402 ترمیم می گردد.

دستمزد مبنای کسر حق بیمه کارگران ساختمانی

ضرایب دستمزد مقطوع کارگران ساختمانی موضوع بند (4) یک هزار و چهارصد و پنجاه و پنجمین جلس مورخ 23 دی ماه 1392 هیئت مدیره سازمان، به شرح ذیل معین و از تاریخ اول فروردین 1401 مبنای دریافت حق بیمه و تعهدات قانونی قرار می گیرد.

الف) - کارگر درجه یک (کارگر ماهر، استادکار) 1/4 برابر حداقل دستمزد

ب) - کارگر درجه دو (کارگر نیمه ماهر، کمک استادکار) 1/3 برابر حداقل دستمزد

ج) -کارگر درجه سه (کارگر عمومی) 1/2 برابر حداقل دستمزد

با توجه به بند فوق حق بیمه کارگران ساختمانی می بایست براساس سطح مهارت اعلام شده در کارت مهارت فنی آنان و براساس دستمزد مقطوع روزانه شغل مربوطه با اعمال ضرایب 1/2، 1/3، 1/4 برابر حداقل دستمزد (به ترتیب 2،123،300، 2،300،300 و 2،477،200) ریال براساس سطح مهارت کارگران مزبور و با رعایت مصوبات هیئت مدیره محاسبه و وصول گردد.

نحوه محاسبه و اندازه حق بیمه سال جاری

طبق ماده (28) قانون تامین اجتماعی، مبلغ حق بیمه به اندازه 30 درصد مزد یا حقوق بیمه شدگان مشمول قانون کار است که از این اندازه 23 درصد (20 درصد حق بیمه + سه درصد بیمه بیکاری) بر عهده کارفرما و هفت درصد بر عهده بیمه شده است (که علاوه بر اندازه نرخ فوق الاشاره، سه درصد نیز به وسیله دولت تامین می گردد).

طبق ماده (36) قانون کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده به سازمان بوده و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا سهم بیمه شده را کسر کرده و سهم خود را بر آن افزوده به سازمان تامین اجتماعی تأدیه کند.

حق بیمه را می توان به چهار دسته عمده تقسیم کرد:

1- حق بیمه ای که براساس دستمزد و حقوق پرداختی به وسیله کارفرما، محاسبه و معین شده و به صورت لیست پرداخت حق بیمه به شعب سازمان ارائه می گردد.

2- حق بیمه ای که به صورت مقطوع و بر اساس ماده (35) قانون به وسیله سازمان تامین اجتماعی برای برخی از مشاغل و منطبق بر ضوابط قانونی از جمله تصویبنامه شورای عالی کار درخصوص تغییر حداقل دستمزد روزانه و سایر سطوح دستمزدی و حداقل مزایای پرداختی به کارگران مشمول قانون کار، هر سال معین می گردد و کارفرمایان مکلف اند برمبنای دستمزد معین شده نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه بیمه شدگان کارگاه اقدام کنند.

دستمزد مقطوع تنها در مورد برخی مشاغل صنفی موضوعیت دارد و دستمزدی است که کارفرما ملزم به رعایت آن در زمینه محاسبه و پرداخت حق بیمه کارگران است و مجاز به پرداخت حق بیمه برمبنای دستمزدی کمتر از دستمزد مقطوع اعلام شده برای هر سال نیست.

3- درخصوص نحوه معین دستمزد بیمه شدگان اختکمک و مشاغل آزاد:

1-3- نحوه معین دستمزد بیمه شدگان اختکمک:

مبنای پرداخت حق بیمه برای کسانی که بیش از 5 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند بین 70 تا 100 درصد میانگین دستمزد آخرین (360) روز قبل از ثبت تقاضا بیمه اختکمک به انتخاب متقاضی خواهد بود مشروط بر اینکه از 1/2 حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار کمتر نباشد و مبنای پرداخت حق بیمه متقاضیانی که پنج سال و کمتر از پنج سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند به انتخاب متقاضی بین 1/2 حداقل دستمزد و حداکثر دستمزد شاغلین خواهد بود. از ابتدای هر سال به اندازهی که طبق مقررات مصوب شورای عالی کار به سطوح دستمزد شاغلین اضافه می گردد مبنای پرداخت حق بیمه افزایش می یابد.

3-2- نحوه افزایش دستمزد بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد:

حق بیمه ای که برای بیمه شدگان حرف و مشاغل آزاد و اختکمک (خویش فرما) معین می گردد که براساس دستمزد و حقوق اعلامی متقاضی و قرارداد فی مابین معین می گردد. در این حالت اندازه دستمزد اعلامی می بایست مابین حداقل و حداکثر دستمزد سال مورد نظر باشد.

4- حق بیمه افراد شاغل در اجرای قرارداد های مقاطعه کاری که به دو صورت محاسبه می گردد:

الف) قرارداد هایی که مشمول ماده 40 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب اول اردیبهشت 1394 و همچنین ماده 11 قانون حداکثر استقاد از توان تولید و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی مصوب 15 اردیبهشت 98 بوده و کار به وسیله کارکنان همان کارگاه و در محل ثابت کارگاه پیمانکار انجام می گیرد وفق صورت مزد و حقوق افراد شاغل و بازرسی طبق ماده 47 قانون محاسبه و مطالبه می گردد و از معین نسبت مزذ به کل کار وفق ماده 41 قانون تامین اجتماعی معاف هستند.

ب) قرارداد هایی که خارج از ضوابط بند یک می باشند وفق ماده 41 قانون نسبت مزد به کل کار معین و حق بیمه براساس آن محاسبه و مطالبه می گردد.

به صورت کلی حق بیمه براساس فرمول زیر محاسبه می گردد:

حق بیمه = { (دستمزد روزانه * تعداد روز های کارکرد) + حق مسکن + مزایای رفاهی و انگیزه ای} *30درصد