کاخ یاقوت موزه طب می گردد؟ - مقاله های علمی

به گزارش مقاله های علمی، ساختمان اداری مدیریت بیمارستان شهید دکتر لواسانی، یک عمارت تاریخی است که شهرداری منطقه 13به دنبال تبدیل آن به موزه یا مرکز فرهنگی و امکان بهره مندی از آنجا به نفع شهروندان است.

مقاله های علمی- پروانه بهرام نژاد: ساختمان اداری مدیریت بیمارستان شهید دکتر لواسانی، یک عمارت تاریخی است که شهرداری منطقه 13به دنبال تبدیل آن به موزه یا مرکز فرهنگی و امکان بهره مندی از آنجا به نفع شهروندان است. عمارتی که داخل باغ قجری قرار گرفته و درست مثل چندین بنای دیگری که در قلمرو نهادهای مختلف قرار گرفته است، امکان بازدید مردم از آنجا مهیا نیست. با توجه به قرارگرفتن این بناها در محدوده جغرافیای منطقه13 متولیان شهری درصدد هستند با انجام رایزنی های مختلف این موضوع محقق و از این اماکن به نفع شهروندان بهره برداری شود.

اخیراً جلسه ای مشترکی میان مسئولان شهرداری منطقه 13 و مدیران سازمان تأمین اجتماعی در زمینه تعامل و راهکارهای اجرایی بهره برداری از کاخ یاقوت به نفع شهروندان برگزار و گفتگو شد که در این جلسه مرتضی رحمان زاده شهردار منطقه 13 گفت: 56 پروژه برای تأمین کمبود سرانه های فرهنگی، اجتماعی و... شرق تهران در قطب گردشگری بوستان جنگلی سرخه حصار تعریف شده که با تبدیل کاخ یاقوت به موزه یا یک مکانی فرهنگی، گامی دیگر در جبران کمبود سرانه های فرهنگی و خدماتی شرق تهران به نفع شهروندان برداشته خواهد شد. از این رو تشکیل کارگروه تخصصی با زمانبندی معین، متشکل از نمایندگان شهرداری، سازمان تأمین اجتماعی، اداره کل حریم و میراث فرهنگی برای بهره مندی هرچه سریع تر شهروندان از این مکان تاریخی الزامی است. چراکه کاخ یاقوت میراث فرهنگی و تمدن ایران است و باید در حفظ، صیانت و معرفی آن کوشا باشیم. همچنین هادی زبده معاون اقتصادی اداری سازمان تأمین اجتماعی ضمن تجلیل از شهرداری منطقه 13 در توجه به مسائل فرهنگی و اجتماعی شهروندان، ابراز امیدواری کرد با تعاملات انجام شده در آینده نزدیک امکانات این ساختمان تاریخی و فرهنگی مورد استفاده عموم مردم قرار گیرد.

• تغییر کاربری بنای قجری

معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه13 از سال گذشته پیگیر این موضوع است. سجاد سبحانی معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه13دراین باره می گوید: ما در این منطقه چند مجموعه تاریخی داریم که در اختیار سازمان های مختلف است و در حال کوشش برای استفاده شهروندان از آنها هستیم که البته فرایند اداری آنها زمانبر و پیچیده است. یکی از مجموعه ها، عمارت تاریخی کاخ یاقوت است که درحال حاضر به عنوان ساختمان اداری بیمارستان شهید دکتر لواسانی مورد استفاده قرار می گیرد. این بیمارستان زیر نظر سازمان تأمین اجتماعی است و برای همین با هادی زبده معاون اقتصادی و اداری سازمان جلساتی داشته ایم و قرار شد یک کار مشارکتی انجام و از این بنا به عنوان موزه مورد بهره برداری قرار گیرد. او می افزاید: پیشنهاد شده در کاخ یاقوت موزه طب را ایجاد کنیم و پیگیر این موضوع و در حال تعامل با سازمان تأمین اجتماعی هستیم چون شرایط تملک و جایگزینی ساختمان اداری بیمارستان و بحث های حقوقی که وجود دارد و خود ساختمان که الان جزو اموال سازمان تأمین اجتماعی و سهامی عام است و مردم سهام دارند، پیچیدگی حقوقی و اداری دارد اما کوشش می کنیم آنجا را به فضای فرهنگی تهران و در سیزدهمین منطقه شهر اضافه کنیم.

• اجرای طرح زمانبر است

عمارت 2طبقه ای با ایوان و ستون های متعدد در میان سایر ساختمان های قدو نیم قد و فرسوده این مجموعه، برای همه آنهایی که گذرشان به بیمارستان شهید لواسانی یا سرخه حصار افتاده، آشناست. همان ساختمانی که درست وسط بیمارستان قرار گرفته و اکنون از آن به عنوان ساختمان اداری و دفتر مدیریت بیمارستان استفاده می شود و حالا پیش بینی شده به مجموعه فرهنگی یا موزه تبدیل شود. دکتر سیدعلی جاقتصادیان رئیس بیمارستان شهید دکتر لواسانی دراین باره معتقد است: هنوز مستندات قانونی این طرح تکمیل نشده و چون اینجا مثل همه ساختمان های تأمین اجتماعی حق الناس است، چنین تصمیماتی باید در هیئت امنا و هیئت مدیره مصوب شود و در اختیار من و متکی به فرد نیست که این تصمیم را با شهرداری انجام دهند. این موضوع باید در هیئت امنای سازمان تصویب شود چون بالاخره ملکی از سازمان که می خواهد در تصرف سازمان دیگری قرار بگیرد، نیازمند آنالیز بیشتر است. فعلاً پیشنهاد از سوی شهرداری مطرح شده و اجرایی و عملی شدن آن موقعبر است چون در برابر این موضوع یکسری تعهدات ضروری است و چیزهایی به سازمان ارائه یا تهاتر انجام شود چراکه این ساختمان برای کل کشور ارزشمند است.

• کاخ یاقوت را بیشتر بشناسیم | ردپای بادمجان دور قاب چین ها در قصر یاقوت

قدمت عمارت قصر یاقوت به دوران پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار و سال 1262 خورشیدی برمی شود که درباره تاریخچه این مجموعه آمده است: این قصر در سی و نهمین سال پادشاهی او ساخته شده آن موقع این قصر که از کوشک بیرونی و حرم خانه کاخ سلطنتی تشکیل شده و حدود 200 اتاق داشته، علاوه بر تفرجگاه ناصرالدین شاه، محلی برای آشپزهای دربار هم بوده است. علاوه بر کاخ اصلی، ساختمان های دیگری مانند کاروانسرا، سربازخانه و گرمابه در این باغ وجود داشت که امروز اثری از آنها باقی نمانده است. برای ساخت این کاخ در سال 1262 خورشیدی نزدیک به 15 هزار تومان هزینه شده است. در دوره قاجار این کاخ دچار آتش سوزی شد اما دوباره بازسازی نموده اند. گفته می شود این کاخ سرشروع ضرب المثل هایی مانند بادمجان دورقاب چین، و یه آشی برات بپزم که یک وجب روغن روش باشه است که در آن موقع و در آشپزخانه این کاخ پدیدار شده بود. ساختمان این قصر نخستین بنای ایران است که هیچ تأثیری از معماری ایرانی نگرفته است. این بنا ایوانی در بالای در ورودی دارد که در معماری اروپایی ویژه معرفی شدن اشخاص مهم (مانند ملکه انگلستان یا پاپ) و ابراز احساسات به مردم است. این قصرکه از آن به نام هایی چون عمارت قصر یاقوت، کاخ یاقوت، کاخ سرخه حصار و کاخ ناصری هم یاد می شود، در سال 1336 با تصویب مجلس شورای ملی به سازمان تأمین اجتماعی واگذار و بیمارستان ریوی در آن ایجاد شد. اما در دهه های بعد بخش های روانی و جراحی نیز به آن اضافه و در سال 1355 با تصویب مجلس شورای اسلامی به بیمارستان و مرکز فوق تخصصی قلب دکتر لواسانی تبدیل شد. این عمارت تاریخی در یکم مهرماه سال 1382 با شماره 10412 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بازسازی و باززنده سازی این ساختمان در سال 1387 شروع و در سال 1389پایان یافته است.