چطور نام آدم ها را به خاطر بسپریم؟!
به گزارش مقاله های علمی، بار سوم بود که پدر دوستم را می دیدم و باز هم نامش را به یاد نمی آوردم. اما در آن دیدار برای او یک جوک تعریف کردم و حالا که نام او را به آن جوک ربط می دهم، شک ندارم دیگر نام آن مرد را فراموش نمی کنم.
ترفند بخاطر آوردن نام ها که گاهی اوقات کار بسیار سختی می گردد بر مبنای یک حقیقت ساده علوم اعصاب است: وقتی با افراد نو دیدار می کنیم، معمولاً نام شان را در بخشی از مغزمان که به حافظه کوتاه مدت اختصاص دارد، ذخیره می کنیم.
بیشتر اوقات، جای مناسبی هم برای این ذخیره سازی است. مغز ما مدام در جریان اطلاعات تازه قرار می گیرد، بنابراین طوری تکامل یافته که خاطرات نه چندان مهم را به حاشیه براند تا اطلاعاتی که اهمیت بیشتری دارند سریع تر در دسترس قرار بگیرند.
همان طور که دکتر توماس رایان از موسسه علوم اعصاب کالج ترینیتی در دوبلین و دکتر پل فرانکلند از گروه روان شناسی دانشگاه تورنتو سال گذشته نوشتند:
فراموشی نه تنها یک اشکال نیست، بلکه شاید یکی از ویژگی های عملکردی مغز باشد که به آن اجازه می دهد به صورت پویا با محیط تعامل داشته باشد. فراموش کردن بعضی خاطرات می تواند مفید باشد..
اما وقتی نوبت به نام ها می رسد، با یک یا دو مشکل روبرو می شویم:
نخست، وقتی کسی را دیدار می کنیم معمولاً نمی دانیم آیا او یا نامش بعداً برای ما مهم خواهد بود یا نه.
دوم، حتی اگر آن فرد و نامش مهم باشند، ما همچنان شرطی شده ایم نام افراد را در دسته داده های کوتاه مدت ذخیره کنیم.
بنابراین، ترفندی که پیشنهاد می کنیم آن را امتحان کنید این است که یاد بگیرید نام ها را با خاطراتی که می دانید به حاشیه مغز نمی رانید، مرتبط کنید. تعریف کردن جوک فقط یک نمونه آن است. پس از گفتن آن جوک، دیگر نام پدر دوستم را فراموش نمی کنم.
اما تکنیک های زیاد دیگری وجود دارند که می توانید از آن ها برای مرتبط کردن نام یک شخص با یک خاطره و سهل آموز کردن آن ها بهره ببرید، از جمله:
خاطرات بصری
فرض کنید در صف انتظار دستشویی با مردی به نام جان روبرو می شوید. شما به معنای واقعی کلمه آنجا ایستاده اید و به در توالت نگاه می کنید. این مثال خیلی ساده است: (محض اطلاع خوانندگان غیرآمریکایی: جان از نام های عامیانه سرویس بهداشتی است.)
تداعی واژه
به نظر من فکر کردن به یک اصطلاح مشابه که نام کسی شبیه آن است، کارساز است.
برای مثال: اگر زنی به نام امیلی اسمیت را دیدار کنم، شاید نامش مرا یاد کشتی های آزادی بیاندازد که ایالات متحده در طول جنگ جهانی دوم ساخت.
مثال دیگری بزنم در خصوص زنی از ترکیه به نام امینه (Emine) که به تازگی با او آشنا شدم. به فکرم رسید نام او مانند M&A تلفظ می گردد، که مخفف ادغام ها و اکتساب ها است (معاملاتی که در آن ها، مالکیت شرکت ها، دیگر سازمان های کسب و کار یا واحد های در حال کارشان، منتقل یا ترکیب می شوند.)
نوشتن داده های تازه
من گاهی اوقات این کار را انجام می دهم. تقریباً هر سال به یک مهمانی تعطیلات می روم و راستش را بخواهید آنقدر اشتباه کردم تا یاد گرفتم از کسی که دیدار می کنم و موضوع گفتگوی مان، جایی چیزی بنویسم. چون اگر این کار را انجام دهم، به احتمال زیاد، سال بعد مجبور نیستم در همان مهمانی با شرمندگی نام آن ها را دوباره بپرسم و داستان های تکراری شان را بشنوم. با این روش هم اطلاعات در فکر شما نقش می بندند و هم با ثبت آن ها روی کاغذ می توانید هر زمان که خواستید به آن ها مراجعه کنید.
کشیدن داده های تازه
مطالعه ای که سال گذشته در مجله Aging, Neuropsychology, and Cognition منتشر شد، نشان داد ترسیم یک رویداد در قیاس با نوشتن ساده آن، سبب می گردد آن را بهتر به یاد بیاورید.
اعتراف می کنم هیچ وقت این روش را امتحان ننموده ام و استعدادش را هم ندارم، اما حتی یک خط خطی ساده برای ثبت نام یک شخص هم خالی از فایده نیست.
تداعی متداول
اگر با فردی آشنا شدید که نام رایجی داشت، بلافاصله می توانید به افراد دیگری به همین نام فکر کنید. بنابراین، خود من اگر با شخصی به نام هِنری دیدار کنم، به هِنری های دیگری که می شناسم فکر می کنم، مانند برادرزاده ام، پسر دوستم، هِنری فورد و اسطوره بازنشسته فوتبال تیری هِنری و غیره.
تداعی شخصیت
اساساً، این ترفند مستلزم این است که یک فرد افسانه ای یا مشهور یا ترکیبی از این دو را به یاد بیاورید که نام یا تصاویرش مانند یک پازل عمل می نماید تا یاری کند نام کسی را به خاطر بسپارید.
مثال: فرض کنید دیلن والش بازیگر را دیدار کردید، اما کاری که در آن ایفای نقش نموده را به یاد نمی آورید. شاید نمایش قدیمی بِوِرلی هیلز 90210 را به خاطر بیاورید که در آن، نام خانوادگی یکی از شخصیت های اصلی، والش و نام کوچک دیگری دیلن بود.
سایر تکنیک ها
بعضی از این تکنیک ها را هر قدر بیشتر امتحان کنید مؤثرتر می شوند. شاید به این علت باشد که شما در به خاطر سپردنِ کوشش برای ایجاد ارتباط، مهارت بیشتری پیدا می کنید و البته بعضی تکنیک ها برای بعضی افراد، نتیجه بهتری دارد تا دیگران.
با این حال، پیدا کردن تکنیک مناسبِ خودتان خالی از تفریح هم نیست که اگر چنین نبود فراموشی نام ها به یک تجربه استرس زا تبدیل میشد. همان طور که دین بِرنِت عصب شناس نوشته است:
امیدوارم این پیشنهادات به این معنی باشد که شما درک می کنید اگر برای بار دوم شما را دیدار کردم و نام تان را به خاطر نیاوردم، این نشانه بی ادبی من نیست. راستش از نظر آداب معاشرت، شاید بی ادبانه باشد، اما دست کم حالا علتش را می دانید.
منبع: فرارو